Knaagdieren
Knaagdieren
Snijtanden
De knaagdieren zijn samen de grootste groep onder de zoogdieren. De ongeveer 1800 verschillende knaagdiersoorten zijn samen de helft van alle zoogdieren op de wereld. Knaagdieren komen voor in allerlei verschillende werelddelen en hebben zich aangepast aan de meeste klimaten. Knaagdieren hebben heel opvallende snijtanden. Deze snijtanden blijven doorgroeien, ook al is het knaagdier volwassen. Knaagdieren moeten dus knagen, zo slijten hun tanden te gelijk en de tanden groeien ook gelijk. Soms gaat het mis het dier knaagt dan te hard en daardoor breekt de tand af of er is iets bij de ontwikkeling van het gebit misgegaan. Als dat gebeurt kunnen de tanden niet meer op elkaar. De tanden die geen druk meer krijgen slijten dan niet goed en groeien gewoon door. Hierdoor sluiten de snijtanden op een gegeven moment de bek af en wordt het erg moeilijk voor het dier of soms onmogelijk om te eten en te drinken. In de natuur sterft zo’n dier, maar als het een huisdier is kan de dierenarts de tandjes korter knippen. De tanden groeien wel steeds door, dus zal het baasje van het knaagdier vaker bij de dierenarts komen met dit probleem. Dus het is heel belangrijk dat de tandjes van het knaagdier goed op elkaar passen.
De voortplanting
Met een paar uitzonderingen worden knaagdieren niet erg oud. Kleine knaagdieren leven maar een jaar of twee en hooguit 3 en dan zijn ze echt stokoud. De meeste knaagdieren in de vrije natuur halen die leeftijd niet, want kleine knaagdieren zijn een prima prooi voor grote en kleine roofdieren zoals roofvogels, katachtigen maar ook veel reptielen hebben kleine knaagdieren op hun menu staan. Dus voor kleine knaagdieren is de wereld vol met gevaren en kunnen zich moeilijk verdedigen, ze hebben wel scherpe tandjes maar ze kunnen er weinig mee aanrichten als ze tegenover zo’n groot roofdier staan.
Als de knaagdieren 5 weken oud zijn kunnen ze al jonkies krijgen. Als ze dan bevallen zijn van het eerste nestje kunnen ze weer in verachting raken van het tweede nestje terwijl het eerste nestje nog aan het zogen is. De jongen groeien heel vlug, dus gaat dit heel snel dat moet ook wel want anders waren de knaagdiertjes al lang uitgestorven geweest.
Een paar weetjes
1. Bij tamme ratten zijn de mannetjes veel groter dan de vrouwtjes.
2. Knaagdieren mogen nooit te vroeg bij de moeder weg.
3. Angorakonijnen zijn jarenlang gefokt voor de wol.
4. Muizen spelen graag.
5. Naaktmuizen zijn ontstaan in een laboratorium.
Nachtdieren
De meeste knaagdieren zijn vooral ’s nachts, ’s avonds of in de ochtend actief. Overdag slapen ze en worden ze niet graag wakker gemaakt. Dat komt omdat volgens hun instinkt overdag de roofdieren actief zijn. Er zijn ook knaagdieren die zich aanpassen aan ons ritme maar de meeste knaagdieren zijn nachtdieren maar de Russische dwerghamster heeft zijn eigen ritme hij is bijvoorbeeld één uur wakker en dan gaat hij weer één uur slapen en zo door.
Konijnen
Een konijn wordt vaak een knaagdier genoemd maar eigenlijk is het geen knaagdier maar een zoogdier die bij de groep haasachtigen hoort. Er zijn veel overeenkomsten maar ook verschillen, zoals bij knaagdieren worden de jongen zonder vacht geboren en met de ogen dicht bij de konijnen worden de jongen gewoon met vacht geboren en met de ogen open. Net als de knaagdieren heeft het konijn scherpen lange snijtanden en knaagt hij net zo veel. De mannelijke konijnen worden ram genoemd en soms rammelaar en de vrouwelijke voedster of soms moer, alleen is er wel verschil in vorm. De kop van een ram is veel mooier en de wangen zijn ook duidelijker dan de voedster. De voedster heeft een langer lichaam dan de ram. Een voedster is als zij 9 maanden oud is vergenoeg ontwikkeld dat zij jonkies kan krijgen. Rammen kunnen al dekken als ze 5 maanden oud zijn maar het beter om te wachten tot dat hij 9 maanden oud is. Als de eigenaar jonkies wil wordt de voedster bij de ram ingezet en niet andersom omdat de voedster in haar eigen omgeving kwaad kan reageren en omdat de ram het anders te druk had met alles bekijken in het andere hok. Ook is het belangrijk dat je de voedster met rust laat als ze terug in haar eigen hok is. ook zit een voedster als ze drachtig is het liefst op een donker plekje. Een konijn draagt vier tot vijf weken. De konijnen eten geen insecten zoals de knaagdieren maar alleen plantaardig voedsel. Dat voer moet je kopen bij de dieren winkel alleen het nadeel van het voer is dat een kieskeurig konijn alleen alle lekkere dingen eet en de rest laat liggen. Dit is een lijstje met dingen die het konijn eet: wortels, andijvie, boerenkool, peer, appel, paardebloemen, radijzenblad en nog veel meer.
Een paar weetjes
1. Als konijnen verharen heeft het geen zin om ze in te schrijven voor een tentoonstelling.
2. Muizen vinden het leuk om een soortgenoot bij hen in het hok te hebben.
Muizen
Muizen zijn alleseters. Een muis eet maar ongeveer 10 gram voedsel per dag dat is niet veel. Het gewicht staat ongeveer gelijk aan een envelop, eigenlijk is het wel veel want een muis weegt ongeveer 15 gram dus eet hij ongeveer 2/3 van zijn eigen lichaamsgewicht. Als een vrouwtjes muis 3 maanden is kan zij al jongen krijgen maar meestal wordt het pas gedaan bij 4 maanden. Muizen worden net als de andere knaagdieren zonder vacht geboren. En met de oogjes dicht.
Hier zie je dat de muizen steeds iets ouder worden. Het begint bij pasgeboren op plaatje 1, op plaatje 2 zijn ze ongeveer 1 maand en bij plaatje 3 is het een volwassen muis.
Meestal worden vrouwtjesmuizen als huisdier gehouden. Mannetjes niet omdat ze een rare en een beetje vieze lucht bij zich hebben.
Ratten
Ratten zijn ook knaagdieren. Ze zijn bijna gelijk met de muizen alleen zijn ze wel behoorlijk groter.
De meest bekende ratten zijn:
De zwarte rat (Rattus rattus)
De bruine rat (Rattus norvegicus) - Deze rat wordt ook als huisdier gehouden.
Er zijn ook veel andere Rattus soorten, die komen alleen niet in Nederland en België voor. Een voorbeeld is de op de Pacifische eilanden levende Fidzjirat (Rattus exulans) ( de Pacifische eilanden liggen in de Grote Oceaan ). De bruine rat (Rattus norvegicus) staat ook wel bekend onder de namen Noorse rat, rioolrat, waterrat, stadsrat, laboratoriumrat, tamme rat en gewoon als rat.
De Latijnse naam norvegicus, wat in het Nederlands Noors betekent, heeft niets te maken met de oorsprong van de bruine rat. Want hij komt niet van oorsprong uit Noorwegen maar hij heeft wel een Noorse naam. De lengte van de rat is 18 tot 25 cm, de staartlengte is 15 tot 22 cm en het gewicht 150 tot 400 gram dat laatste is heel gek omdat een muis maar ongeveer 15 gram is dus 10 keer zoveel.( of nog wel vaker als de rat 400 gram weegt dan wel 27 keer, kun je nagaan 27 muizen zijn gelijk aan 1 rat ).
Een paar weetjes
1. Muizen onderzoeken alle spullen in hun hok.
2. Ratten zijn erg zwaar voor hun grootte.
3. Er zijn ook muizen die er qua (je zegt: kwa) kleur hetzelfde uit zien dan de Siamese katten.
Dwerghamster
Alle dwerghamsters komen uit Centraal Azië en een klein deel uit Zuidoost Europa. Ze leven daar op graanvelden, zandgronden en half woestijnen. Hoewel ze dus in droge gebieden leven, overleven ze niet in de echte woestijn. Het is niet bekend op welke manier ze bij de mensen terecht zijn gekomen.
In Nederland worden vier verschillende soorten dwerghamsters als huisdier gehouden. Dit zijn de Campbelli dwerghamster, de Russische dwerghamster, de Roborovski dwerghamster en de Chinese dwerghamster, maar er zijn van elk soort ook weer veel verschillende kleuren, die hieronder staan
De Campbelli dwerghamster
In de natuur komt de Campbelli dwerghamster voor op de steppen ( een steppe is een grote grasvlakte ) van onder andere Noord-China en Mantsoerije en is vernoemd naar C.W.Campbell, die hem ontdekte.
De Campbelli is tussen de 67 en de 102 mm lang, met staart erbij tussen de 73 en de 120 mm. De Campbelli heeft een erg wollige vacht en is op de rug bruingeel en op de buik witgrijs. Van het hoofd naar de staart loopt een smalle licht bruine streep, de aalstreep. In de winter kan de vacht wat grijzer worden.
Er bestaan verschillende kleurren van de Campbelli. Een daarvan is de argente Campbelli. Deze heeft een gelige rug.
Er zijn ook helemaal witte Campbelli's met rode ogen. Dit is de albino ( ik moet dan denken aan een konijn ).
De gevlekte Campbelli wordt ook wel bont genoemd. Hij heeft over zijn hele lichaam witte vlekken. Wanneer je twee van deze dieren jonkies laat krijgen, worden er gevlekte en wildkleurige hamsters geboren. Het komt ook wel voor dat er helemaal witte hamsters zonder, of met hele kleine ogen geboren worden. Deze hamsters gaan vaak vrij vlug na de geboorte dood.
De Russische dwerghamster
De Russische dwerghamster komt in het wild voor op de steppen van Noord-Kazachstan. Zij hebben een iets minder wollige vacht dan de Campbelli en zijn ook iets minder agressief. De buik is witgrijs en vanaf de kop tot aan het staartje loopt een brede donkerbruin/zwarte aalstreep. De Rus is ongeveer net zo groot als de Campbelli, meestal iets kleiner, maar dat komt ook doordat de vacht minder wollig is.
In het Engels heet de Rus 'Winter White'. Dit komt doordat de vacht van de Rus in de winter vaak wit wordt. Het voordeel is dat de Rus in het wild dan niet opvalt in de sneeuw. De lengte van het (dag)licht zorgt er voor dat hij van kleur verandert. Bij mensen thuis gebeurt dit dan ook niet vaak, omdat in de winter als het donker wordt het licht in huis wordt aangedaan.
Andere kleuren zijn nog de sapphire, waarbij de vacht een blauwe waas krijgt en de pearl, die erg lijkt op een Rus in wintervacht.
De Roborovski dwerghamster
De Roborovski dwerghamster is de kleinste hamstersoort. De grootte van deze hamster is tussen de 68 en de 92 mm en de staart is tussen de 10 en de 12 mm. De vacht op de rug is donker geel en heeft geen aalstreep. Er zijn van de Roborovski geen andere kleuren bekend.
De Chinese dwerghamster
De Chinese dwerghamster is afkomstig van de steppen en halfwoestijnen in Noord-China vandaar ook de naam Chinese. De kleur is grijs/bruin met van de kop tot staart een dunne donkerbruine aalstreep. Deze is niet altijd goed te zien.
De Chinese dwerghamster komt voor in nog twee verschillende kleuren. De eerste is een kleur waarbij de vlekken zo groot zijn, dat de hele hamster wit is. Dit is geen albino maar de gevlekte Chinees. Deze heeft over de hele rug onduidelijke witte vlekken. De ogen zijn zwart.
De andere kleur is de witte Chinese dwerghamster. Deze hamsters zijn wit met een zwarte aalstreep en de mannetjes zijn onvruchtbaar ( onvruchtbaar betekent dat hij geen jonkies kan maken ). De ogen zijn gewoon zwart. Voor wat bekend is komt deze hamster niet in Nederland voor.
Cavia’s
De Cavia komt oorspronkelijk uit Zuid-Amerika. Daar leven verschillende soorten cavia’s, zoals de Cavia Aperea en nog veel meer soorten. De Indianen zijn begonnen de cavia's te houden als huisdier, voor het vlees. Later zijn ze meegenomen door zeelieden en werden ze gehouden als gezelschapsdieren.
Chinchilla’s
De chinchilla hoort bij de cavia-achtigen en komt oorspronkelijk uit Zuid Amerika. Ze leven in Peru, Bolivia, Chili en Argentinië en dan op rotsachtige bergen van ongeveer 5 km hoog. Chinchilla’s zijn ’s nachts bijna de hele nacht bezig met het zoeken naar voedsel. Als de zon opkomt, zoeken ze hun hol op. Ze blijven daar totdat de zon achter de bergen verdwijnt. Chinchilla’s kunnen heel goed en snel de bergen beklimmen waarop ze leven. De gevaarlijkste vijand van de Chinchilla is de mens. De jacht van de bevolking van Zuid-Amerika op de Chinchilla’s was eerst niet zo erg. Maar de mensen wilden Chinchillabont. Jagers en mijnwerkers verjaagden de diertjes naar moeilijkere (voor de chinchilla) plekken waar veel stropers waren. Stropers hebben met strikken en vallen de chinchilla bijna uitgeroeid. Een chinchillavrouwtje is vanaf een leeftijd van 5 tot 6 maanden vruchtbaar ( vruchtbaar betekent dat het vrouwtje jonkies kan krijgen ) . De draagtijd is ongeveer 111
dagen.
Het kopen van een knaagdier.
Je moet goed nadenken voor je een knaagdier koopt, er zijn veel dingen die je moet doen zoals elke week het hok schoon maken, elke dag voeren en water geven. Als je een knaagdier koopt zit je er op z’n hoogst 10 jaar aan vast maar bijvoorbeeld een hamster gaat maar 2 tot 3 jaar mee en een chinchilla gaat ongeveer 10 jaar mee. In het wild worden de meeste knaagdieren niet oud omdat ze veel vijanden hebben.
Nou even weer over de titel. De meeste mensen denken ik kan wel een knaagdier kopen bijvoorbeeld een hamster die is toch niet zo duur, maar wat ze dan vergeten is het hok het voer de loopbal en nog veel meer dingen. Een hamster kost ongeveer € 3,00 of € 4,00 maar het hok kost toch al gouw ongeveer € 40,00. Dus denk goed na voor dat je een knaagdier neemt (ik zeg dit uit eigen ervaring).