Eekhoorns
Inleiding:
Ik heb voor dit werkstuk het onderwerp eekhoorns gekozen, omdat ik wist dat de grijze eekhoorn een groot gevaar is voor de rode eekhoorn en ik wou daar graag meer over te weten komen. Dat is zeker gelukt, het was wel erg lastig informatie te zoeken over de eekhoorn. Ik heb veel dingen gelezen die tegenstrijdig met elkaar waren, terwijl het over precies hetzelfde onderwerp ging. Daarom heb ik niet alles met volledige zekerheid kunnen opschrijven.
Maar ik heb totaal geen spijt van mijn keuze.
1. De eekhoorn
Omdat er verschillende eekhoorns zijn, zien ze er heel verschillend uit. De eekhoorn is een zoogdier (een dier dat geen eieren legt). Alle zoogdieren horen bij de afdeling gewervelden, zoals alle gewervelde dieren is een eekhoorn ook tweezijdig symmetrisch, en heeft het een inwendig skelet.
Gewervelde dieren kan je verdelen in 5 groepen:
- Vissen (snoek)
- Vogels (mus)
- Amfibieën (pad)
- Reptielen (slang)
- Zoogdieren (- eekhoorn
- mol
- olifant
- aap
- dolfijn
- de mens)
De eekhoorn is een knaagdier, het grootste deel van de zoogdieren is een knaagdier. Knaagdieren zijn dieren die meestal klein zijn, en veel knagen, hierdoor slijten hun tanden maar die tanden blijven groeien, zodat ze kunnen blijven knagen.
Er zijn ongeveer 280 soorten eekhoorns op de wereld, waarvan er 11 in Europa voorkomen, Van die elf komen er twee in Nederland voor, oorspronkelijk alleen de gewone eekhoorn (ook wel rode eekhoorn of eekhoorn genoemd), maar ook de grijze eekhoorn uit Noord-Amerika komt in Nederland voor.
2. Leefgedrag
Eekhoorns leven over de hele wereld in verschillende klimaten. Er zijn eekhoorns die in de woestijn leven maar er zijn ook eekhoorns die in grote gebergtes leven. Meestal leeft een eekhoorn in loof- en naaldbossen.
Ze bouwen een nest in bomen. Het bouwen van een nest duurt ongeveer 2 tot 5 dagen, ze bouwen het met takjes, mos en pelsharen, ze gebruiken hun tanden en poten voor de afwerking. Aan de binnenkant is het nest gevuld met bast, gras, mos of wol. Het nest is te vinden in bomen, vlak tegen de stam of in boomholtes.
Als een eekhoorn in verwachting is, duurt het ongeveer 5 weken voordat er 2 tot 6 kale eekhoorns geboren worden. Na 30 dagen gaan de ogen open en na 8 weken verlaten de jongen het nest. Na ruim 10 maanden is een eekhoorn volwassen.
Eekhoorns eten bijna alles; dit verschilt per soort eekhoorn.
Het contact tussen eekhoorns gaat vooral via lichaamstaal. De eekhoorn maakt ook wel geluiden, maar maakt vooral gebruik van lichaamstaal.
Vijanden van de eekhoorn zijn vooral roofdieren. Ook zijn eekhoorns vaak slachtoffer van het verkeer. Verder kunnen mensen eekhoorns geen kwaad doen, de eekhoorn is namelijk beschermd op grond van de Natuurbeschermingswet. Dat betekent dat het verboden is eekhoorns te vangen, te doden of gevangen te houden. Ook mag er niet worden gehandeld in eekhoorns of in delen ervan. Dit is in Nederland het geval, maar er zijn ook landen waar eekhoorn wel op het menu staat.
Of de eekhoorn aan een winterslaap doet is in het algemeen niet te zeggen. Er zijn eekhoorns die daar wel aan doen. Maar er zijn ook eekhoorns die dat niet doen, of half.
Niet alle eekhoorns leven zoals hierboven beschreven, vooral het slaapvertrek kan heel verschillend zijn omdat er veel soorten eekhoorns op de wereld zijn en het leefgebied is ook overal verschillend is. Het voedsel verschilt ook.
3. Gewone eekhoorn (Sciurus Vulgaris)
De gewone eekhoorn, ook wel Rode eekhoorn of eekhoorn genoemd, is een eekhoorn die leeft in Nederland, de rest van Europa en het grootste deel van Azië. Daar leeft hij voornamelijk in bossen en parken. Het is een knaagdier met een rode of donkerbruine vacht en een pluimstaart. De buik van de eekhoorn heeft een witte vacht en de ogen zijn groot. De oren hebben pluimpjes en de vier tenen aan de voorpoten en de vijf tenen aan de achterpoten hebben scherpe nagels. De huid van een eekhoorn is zacht. De lengte van de eekhoorn is met staart 32 tot 44 centimeter. En de eekhoorn weegt ongeveer 300 gram. Het dier leeft in nesten, en heeft een levensverwachting van 6 tot 7 jaar in het wild. Ze kunnen tien jaar worden in gevangenschap.
Ze leven van verschillend voer. Ze eten natuurlijke dingen zoals knoppen, boomschors, jonge uitlopers van takken, eikels, hazelnoten en beukennootjes. Ze eten ook graag bessen, bramen, aarde en paddenstoelen. Ook eten ze insecten. Ze slaan ook eten op voor de ‘winterslaap’, ik heb winterslaap tussen aanhalingstekens gezet, omdat rode eekhoorns niet aan een winterslaap doen. Ze zijn ’s winters minder actief en hebben een plek waar ze voedsel hebben verstopt. Deze plek vergeten ze vaak, maar dankzij hun reukvermogen sporen ze die meestal weer op.
’s Zomers is de eekhoorn ’s ochtends en laat in de middag druk bezig met leven. Hij kan goed in bomen klimmen, springt van de ene boom in de andere boom, en is erg bewegelijk. De gewone eekhoorn plant zich twee keer per jaar voort, tussen januari en maart en tussen mei en juni, de draagtijd van een jongen is 46 dagen, en de volwassen eekhoorn krijgt dan 1 tot 6 jongen.
In Nederland komt de rode eekhoorn vooral voor in Drenthe, Gelderland, Utrecht, Overijssel, Noord-Brabant en Limburg. Ook in de duinen van Noord- en Zuid-Holland is de eekhoorn te vinden. Door de virusziekte die vanaf 1960 tot 1970 actief was, werd de eekhoorn in het hele land zeldzaam. Na 1970 ging het aantal eekhoorns in het land weer omhoog.
Tegenwoordig is het aantal eekhoorns in Nederland heel wat minder dan vroeger, voor 1960 klommen de eekhoorns nog in bomen in het drukke Amsterdam, nu is daar geen enkele eekhoorn meer te zien. Bovendien wordt de gewone eekhoorn bedreigd door de grijze eekhoorn. Hier kom ik in hoofdstuk 5 op terug.
Natuurlijke vijanden van de eekhoorn zijn vossen, boommarters en roofvogels. Vooral de havik jaagt veel op de eekhoorn, dan rent het diertje heel snel een boom in.
Als een boommarter op een eekhoorn jaagt is het wat moeilijker voor de eekhoorn, een boommarter is namelijk even handig in bomen klimmen en kan net iets verder springen dan de eekhoorn.
De wetenschappelijke naam van de rode eekhoorn is Sciurus Vulgaris.
4. Grijze eekhoorn (Sciurus carolinensis)
De grijze eekhoorn lijkt in het algemeen veel op de gewone eekhoorn die veel in Nederland voorkomt, alleen de grijze eekhoorn, zoals je al aan zijn naam kunt zien, is grijs (met soms een rode tint). De wetenschappelijke naam van de grijze eekhoorn is Sciurus Carolinensis en de Engelse naam van deze eekhoorn is Eastern Grey Squirrel (oosterse grijze eekhoorn).
De grijze eekhoorn leeft in Noord-Amerika, Zuidoost-Canada en het oosten van de Verenigde Staten, in de 19e eeuw werd de eekhoorn ook in Engeland ingevoerd.
Er zijn wel een paar verschillen tussen de grijze eekhoorn en de gewone eekhoorn. De grijze eekhoorn is ’s zomers van voor zonsopgang tot laat in de middag actief en de gewone eekhoorn niet de hele dag. ’s Winters is hij alleen ’s ochtends actief en de gewone eekhoorn is één keer in de week actief. Een grijze eekhoorn krijgt meestal ook meer jongen dan de gewone eekhoorn (grijze; 2-8, gewone; 1-6). Ook leven grijze eekhoorns langer dan de rode eekhoorn; het mannetje wordt in het wild ongeveer 9 jaar, het vrouwtje ruim 12. In gevangenschap kunnen ze 20 jaar oud worden. De gewone eekhoorn wordt gemiddeld 7 jaar en in gevangenschap 10 jaar.
De grijze eekhoorns bouwen wel hun eigen nesten, net zoals de rode eekhoorn. De grijze eekhoorn kan ook goed met mensen omgaan, en dat kan een rode eekhoorn weer totaal niet. In Amerika wordt de grijze eekhoorn ook wel als stadsbewoner gezien.
5. Invoer grijze eekhoorn
Tussen 1876 en 1929 werden vanuit Amerika grijze eekhoorns naar Engeland gehaald omdat er teveel rode eekhoorns waren in Groot-Brittannië en omdat dit voor overlast zorgde. Maar de invoer van de grijze eekhoorn was een minder groot succes dan gehoopt was. Het aantal gewone eekhoorns daalde flink door de invoer van de grijze eekhoorn, in 2009 waren er in Engeland 160.000 gewone eekhoorns, terwijl er 3,3 miljoen Amerikaanse grijze eekhoorns waren. De prins van Engeland, ook wel beschermheer van een stichting die opkomt voor de rode eekhoorn, zei dat de Amerikaanse eekhoorn schade toebracht aan de Britse bossen.
In 1900 werd de grijze eekhoorn ook in Zuid-Amerika en Noordwest-Italië ingevoerd. Men is bang dat de Grijze eekhoorn zich gaat verspreiden in de rest van Europa, Afrika, en ook Azië, en dat de grijze eekhoorn zo de Rode eekhoorn verdrijft, zoals ook is gebeurd in Engeland. Men dacht dat de grijze eekhoorn de rode eekhoorn verdrijft, omdat de grijze eekhoorn sterker is dan de rode eekhoorn, en daarom dus gemakkelijker eten kan vinden en het eten van de rode variant opeet. Maar in 2006 is op Britse Universiteiten vastgesteld dat de grijze eekhoorn een ziekte kan verdragen waar de rode eekhoorn aan sterft.
In Nederland zijn ook al een paar grijze eekhoorns gezien. De Stichting Eekhoornopvang wil niet zien gebeuren dat de rode eekhoorn uit het land verdreven wordt, dus vangt die stichting de grijze eekhoorns zodra er één gezien is in Nederland. De gevangen dieren worden dan afgeleverd bij Stichting Aap.In Nederland is de rode eekhoorn nu nog ruim in de meerderheid.